هر قطعه ی الکتریکی یا الکترونیکی دارای توان الکتریکی خاص خود است. توان الکتریکی به معنای مصرف نیست بلکه هر چه توان الکتریکی بیشتر باشد، آن قطعه میتواند در ولتاژ و جریان های بالاتر کار کند بدون آن که به آن آسیبی برسد.
فرض کنید قصد طراحی یک مدار الکتریکی دارید.
به تصویر زیر دقت کنید:
همانطور که مشاهده میکنید، هرچقدر توان الکتریکی مقاومت بیشتر باشد، اندازه ی قطعه بیشتر خواهد شد. هرچقدر جریان الکتریکی بیشتری از داخل مقاومت عبور کند، مقاومت بیشتر داغ میشود در نتیجه هرچقدر اهم مقاومت های الکتریکی کمتر باشد، توان مصرفی آن ها بیشتر خواهد بود. برای همین مقاومت های الکتریکی با اهم پایین را وات بالا میسازند.
به تصویر زیر دقت کنید.
سه فرمول بالا برای محاسبه ی توان قطعات وجود دارد.
توان الکتریکی
فرض کنید قصد دارید یک مقاومت را به یک باتری متصل کنید. اگر باتری 10 ولت و مقاومت 5 اهم باشد، جریان برابر است با 2 آمپر در نتیجه ی آن، توان مصرفی مقاومت برابر است با 20 وات که توان را میتوانید از فرمول نوشته شده در تصویر 2 مشاهده کنید.
حال اگر به جای یک مقاومت 20 وات از یک مقاومت با توان مصرفی کمتر استفاده کنید، باعث میشود مقاومت بسوزد. این موضوع درباره ی سایر قطعات الکترونیکی نیز صادق است.
مثلا در هنگام تعویض مقاومت خراب علاوه بر مقدار اهمی باید به اندازه مقاومت هم توجه داشته باشیم اگر مقاومت که انتخاب میکینم اندازه آن کوچکتر باشد مقاومت جدید میسوزد یا مدت کوتاهی کار میکند.
پس به این نکته توجه داشته باشید، که هنگام تعویض مقاومت خراب، علاوه بر مقدار اهمی مقاومت ،به مقدار توان مقاومت هم باید توجه داشته باشیم.
هنگام طراحی برد علاوه بر مقدار اهمی باید با دانستن جریان یا ولتاژ مقاومت ، توان مقاومت را با توجه به فرمول توان که در بالا ذکر شد محاسبه کرد و با توجه به اندازه آن ، در برنامه های طراحی برد مدار چاپی، مثل altium designer اندازه قطعه در نیز در نظر بگیریم.
در برنامه های شبیه ساز مثل pspice میتوانید ولتاژ و جریان قطعه را اندازه گیری کنید و توان آن قطعه را بدست آوردید
همچنین در جایگزینی مقاومت خراب ، علاوه بر اینکه مقدار اهم مقاومت سالم باید با مقدار اهم مقاومت خراب برابر باشد، اندازه مقاومت سالم با مقاومت خراب باید برابر یا بزرگتر باشد.که در هر جایی که دوره آموزش تعمیرات موبایل را میگذرانید باید این نکته مهم را هنگام تعمیر قطعه به شما آموزش دهند که در آموزشگاه تعمیرات موبایل شیراز فیدار این نکته مهم را هنگام آموزش تعمیرات موبایل به کاراموزان آموزش میدهند
البته توجه کنید که اگر مقاومتی که بزرگتر است را انتخاب کنید به دلیل تحمل توان بالاتر قطعا مقاومت جدید در مدار بدون هیچ مشکلی کار میکند ولی ممکن است به دلیل بزرگتر بودن در برد جا نشود پس به این نکته هنگام تعویض مقاومت خراب توجه کنید.
از کجا توان قطعه را بدست آوریم؟
اکنون سوال اینجاست. از کجا توان قطعه را بدست آوریم ؟
در قطعاتی مثل ای سی ها ، ترانزستورها ، دیود ها و … در دیتاشیت قطعه ،توان قطعه مورد نظر مشخص است.
در قطعاتی مثل مقاومت ها با توجه به اندازه آنها توان مقاومت آن مشخص است.
در جدول زیر توان مقاومت های SMD با توجه به اندازه آن مشخص است.
البته این جدول مربوط به استاندارد مقاومت های E24 است.
برای مطالعه بیشتر در مورد استاندارد مقاومت ها به مقاله استاندارد مقاومت ها + درصد خطای هر دسته مراجعه کنید.
همانطور که میبیند هر مقاومت یک کد مشخصی دارد، که اندازه آن را مشخص میکند، که با توجه به اندازه آن توان قطعه مشخص است.
مقاومت های رنگی هم با توجه به اندازه آنها توان مشخصی دارند که در شکل زیر نمونه ای از نحوه محاسبه توان قطعه مشخص است.
در آموزش الکترونیک که در کانال یوتیوب fidarteam آپلود میکینم در قسمت 5 در مورد توان مقاومت ها به صورت کامل توضیح دادیم.
حتما با … این قسمت ویدئو که در مورد توان مقاومت ها است ببنید.
نظرات کاربران