رله (Relay) وسیله ای بسیار کاربردی در صنعت برق و الکترونیک است.
رله ها در انواع مختلفی وجود دارند، از نمونه های AC و DC گرفته تا خروجی های مختلف با قابلیت کاری و جریان های متفاوت.
ما در این مطلب قصد نداریم به انواع رله بپردازیم و فقط قصد داریم نحوه ی عملکرد رله را به شما عزیزان توضیح بدهیم.
قبل از اینکه مستقیما به سراغ این قطعه برویم، بهتر است سفری به گذشته داشته باشیم.
به تصویر زیر دقت کنید
احتمالا همه ما این آزمایش را در دوران دبستان انجام داده ایم.
اگر مانند تصویر بالا، یک سیم را به دور یک میخ بپیچیم و آن را به یک باتری متصل کنیم، میخ به یک آهنربا تبدیل خواهد شد.
تصویر بالا، بخشی از ساختمان رله را نشان میدهد.
مقاومت های استاندارد (کلیک کنید)
پس اگر از داخل یک سیم پیچ، جریان الکتریکی DC (مانند باتری) عبور کند، آن سیم پیچ تبدیل به آهنربا میشود.
در این بخش به کلید اشاره میکنیم.
کلید، مانند یک پل، یک قسمت مدار را، به قسمتی دیگر متصل میکند. و همین امر باعث عبور الکتریسیته میشود.
هم اکنون به کلید دقت کنید. اگر یک آهنربا در زیر این کلید قرار دهید، چه اتفاقی خواهد افتاد؟
بله درست است، کلید بسته خواهد شد.
دیود شاتکی و شاکلی (کلیک کنید)
در این قسمت شما هم با میخ و آهنربا آشنا شده اید و هم با کلید.
بیاید این بخش ها را با هم ترکیب کنید و قطعه ی جدیدی بسازیم.
به تصویر بالا دقت کنید.
اگر از داخل سیم پیچ، جریان الکتریکی DC عبور دهیم، باعث میشود که سیم پیچ تبدیل به آهنربا شود و سپس کلید را به سمت خود بکشد و در نهایت یک کلید وصل شود.
تصویر بالا، دقیقا همان ساختمان رله است. حال به تصویر متحرک زیر دقت کنید تا مفهوم کاربرد رله را بهتر درک کنید.
در تصویر متحرک بالا مشاهده میکنید که با زدن کلید، جریان DC از درون سیم پیچ عبور میکند و بعد از آهنربا شدن سیم پیچ، کلید به سمت سیم پیچ حرکت میکند و در نهایت لامپ روشن میشود.
آموزش تعمیر موبایل با مدرک بین المللی (کلیک کنید)
به تصویر متحرک زیر دقت کنید
تا به اینجا درباره ی رله ی الکترومکانیکی توضیح داده ایم. این نوع رله، به دلیل وجود قسمت مکانیکی، بعد از مدتی خراب میشوند و تولید صدا و جرقه و همچنین ایجاد نویز بر روی سایر قطعات الکترونیکی، از دیگر مشکلات این رله ها است.
پس نمیتوان از رله ی الکترومکانیکی در جاهایی که خطر انفجار وجود داشته باشد، استفاده کرد.
بیشتر زمانی از رله استفاده میشود، که قصد داشته باشیم با ولتاژی پایین، ولتاژ بالاتری را کنترل کنیم. مثلا به وسیله ی یک ولتاژ 6 ولتی DC بخواهیم یک ولتاژ 220 ولت AC را کنترل کنیم.
حال میخواهیم به رله حالت جامد یا SSR اشاره کنیم.
SSR یا Solid State Relay درواقع یک رله الکترونیکی است.
یعنی در ساختمان داخلی این قطعه، هیچ خبری از قسمت متحرک نیست.
دقیقا مانند تصویر زیر
در یک طرف این قطعه، یک دیود LED و در طرف دیگر، یک فوتو ترانزیستور یا فوتو دیود قرار دارد. همین امر باعث میشود که با روشن شدن دیود LED ، پایه ی بیس ترانزیستور تحریک شود و کلکتور و امیتر را به هم متصل کند.
البته توجه داشته باشید که ترانزیستور بالا BJT نیست و در دسته ی FET قرار دارد.
pwm چیست ؟ (کلیک کنید)
در تصویر بالا، نحوه ی قرار گرفتن رله در مدار را مشاهده میکنید.
از SSR در مکان هایی که ممکن است انفجار رخ دهد استفاده میشود و کم کم جایگزین سایر رله ها خواهد شد.
دوره تخصصی آموزش تعمیرات موبایل شیراز
دانلود فایل فلش، دامپ، شماتیک و سالوشن موبایل (کلیک کنید)
نظرات کاربران