بیل گیتس بنیان گذار ماکروسافت

ویلیام هنری گیتس سوم معروف به بیل گیتس، متولد ۲۸ اکتبر سال ۱۹۵۵ در شهر سیاتل واشنگتن است. او یک کارآفرین، مدیر، برنامه‌نویس و فعال اجتماعی است که در طول دوران فعالیت خود، تأثیرات زیادی بر دنیای فناوری گذاشته است.

به بیان دیگر، کمتر کسی در دوران کنونی پیدا می‌شود که با کامپیوترها سر و کار دارد و نامی از بیل گیتس معروف نشنیده باشد. ثروت گیتس که سال‌ها او را در صدر ثروتمندترین افراد جهان قرار داده، از دیگر دلایل شهرت او است.

تأسیس مایکروسافت

بیل گیتس در ژانویه‌ی سال ۱۹۷۵، خبر تولید کامپیوتر Altair 8800 را در مقاله‌ای در مجله‌ی Popular Electronics مشاهده کرد. او به سرعت با مدیران شرکت MITS که سازندگان این کامپیوتر بودند تماس گرفت و اعلام کرد که در حال توسعه‌ی یک مترجم زبان بیسیک برای این پلتفرم است.

در واقع گیتس و آلن هیچ فعالیتی برای این کامپیوتر انحام نداده بودند؛ چون اصلا کامپیوتر Altair را در اختیار نداشتند. آن‌ها فقط قصد داشتند توجه شرکت سازنده را به خود جلب کنند. پس از این که مدیر شرکت MITS ملاقات با آن‌ها و مشاهده‌ی دمو را پذیرفت، این ۲ نفر شبیه‌سازی از کامپیوتر Altair را روی یک مینی‌کامپیوتر نصب و مترجم BASIC خود را روی آن اجرا کردند. جلسه با موفقیت به اتمام رسید و قرار بر این شد که گیتس و آلن مترجم خود را با نام Altair BASIC توسعه دهند.

پس از این موفقیت، آلن به استخدام MITS در آمد و گیتس نیز دانشگاه را رها کرد تا در این پروژه به او کمک کند. آن‌ها همکاری خودشان را Micro-Soft نامیدند و اولین دفتر خود را در آلبوکرکی تأسیس کردند. پس از یک سال، همکاری با قدرت بیشتری ادامه پیدا کرد و در سال ۱۹۷۶، شرکت Microsoft به‌صورت رسمی ثبت شد. بیل گیتس دیگر هیچ‌گاه برای اتمام تحصیلاتش به هاروارد بازنگشت.

نرم‌افزار Altair BASICS مایکروسافت با استقبال کاربران روبرو شد. بیل پس از مدتی متوجه شد که نسخه‌های زیادی از نرم‌افزار آن‌ها در دسترس افراد مختلف قرار دارد و کپی می‌شود. به همین خاطر او نامه‌ای به کارمندان و مدیران MITS نوشت و در آن عنوان کرد که پخش شدن بدون اجازه‌ی نرم‌افزار بدون پرداخت به آن‌ها، شرکت را با مشکلاتی مواجه خواهد کرد و ممکن است از این به بعد برنامه‌نویسان حرفه‌ای علاقه‌ای برای توسعه‌ی نرم‌افزار پیدا نکنند.

نامه‌ی بیل و مشکلی که عنوان کرده بود تا آن زمان نادر بود؛ اما او امید داشت که بتواند عقیده‌ی خود مبنی بر حق توسعه‌دهندگان برای دریافت هزینه به ازای هر نرم‌افزار را در ذهن دیگران جا بیندازد.

مایکروسافت در سال ۱۹۷۶ از MITS جدا شد و به فعالیت اصلی خود مبنی بر توسعه‌ی نرم‌افزار برای سیستم‌های مختلف ادامه داد. مؤسسان این شرکت، دفتر اصلی را در یک ژانویه‌ی ۱۹۷۹ از آلبوکرکی به بلویو در واشنگتن منتقل کردند. در سال‌های ابتدایی تأسیس، کارمندان مایکروسافت وظایف و مسئولیت‌های زیادی داشتند. به‌عنوان مثال در ۵ سال اول، خود بیل گیتس تمام کدهای نرم‌افزارها را بررسی و در صورت نیاز بازنویسی می‌کرد.

همکاری با IBM

شرکت IBM در سال ۱۹۸۰ با مایکروسافت وارد مذاکره شد. این شرکت سفارش توسعه‌ی سیستم‌عامل برای کامپیوتر شخصی جدیدش با نام IBM PC را به گیتس ارائه داد. البته شروع مذاکرات برای توسعه‌ی یک مترجم زبان بیسیک بود. زمانی که در میانه‌ی مذاکرات، نماینده‌ی IBM اشاره‌ای به نیاز این شرکت به سیستم‌عامل کرد، گیتس شرکت Digital Research، توسعه‌دهنده‌ی سیستم‌عامل CP/M را به آن‌ها معرفی کرد.

مذاکرات آی‌بی‌ام با این شرکت به‌خوبی پیش نرفت و آن‌ها مشکلات را با گیتس در میان گذاشتند. پس از چند هفته، گیتس سیستم‌عامل 86-DOS یا QDOS را به آن‌ها پیشنهاد داد. این سیستم‌عامل به CP/M شبیه بود و به شرکت Seattle Computer Products تعلق داشت.

گیتس با این شرکت مذاکره کرد و از آن‌ها اجازه‌ی توزیع امتیاز گرفت. پس از مدتی گیتس امتیاز کامل این سیستم‌عامل را دریافت کرد. پس از کسب مجوز، مایکروسافت این سیستم‌عامل را تحت عنوان PC DOS یا MS-DOS به IBM فروخت.

فروش بالای سیستم‌های شرکت IBM و سیستم‌عامل MS-DOS، مایکروسافت را به بازیگر جدید و قدرتمند صنعت سیستم‌عامل تبدیل کرد. اگرچه نام IBM روی این سیستم‌عامل بود؛ اما تمامی کارشناسان و منتقدان گیتس را مرد اصلی این سیستم‌عامل می‌دانستند.

بیل گیتس در تاریخ ۲۵ ژوئن سال ۱۹۸۱ ساختار مدیریتی مایکروسافت را تغییر داد و خودش به‌عنوان مدیر اصلی و رئیس هیئت مدیره مشغول به کار شد.

در سال ۱۹۸۳، گروه سخت‌افزاری مایکروسافت یک دستگاه جدید برای ارتباط با کامپیوتر به نام Mouse عرضه کرد. این دستگاه به کمک یک رابط گرافیکی، ارتباط کاربر را با کامپیوتر آسان می‌کرد و به‌نوعی شروع‌کننده‌ی عصر ارتباطات گرافیکی کاربر و سیستم‌عامل بود.

در همان سال شرکت یک ویرایشگر متن برای MS-DOS عرضه کرد و در کنار آن، اولین نسخه از سیستم‌عامل محبوب ویندوز به بازار عرضه شد. ویندوز در آن زمان بیشتر یک افزونه‌ی MS-DOS بود که برای نرم‌افزارهای گرافیکی مورد استفاده قرار می‌گرفت. استقبال از ویندوز به اندازه‌ای بود که تا سال ۱۹۹۳، تعداد کاربران ثبت‌شده‌ی آن به ۲۵ میلیون نفر رسید و محصول مایکروسافت، به پرطرفدارترین سیستم‌عامل جهان تبدیل شد.

ثروتمندترین فرد جهان

در مارس سال ۱۹۸۶، سهام مایکروسافت به‌صورت عمومی عرضه شد و قیمت هر سهم این شرکت ۲۱ دلار تصویب شد. این عرضه‌ی سهام، بیل گیتس را در ۳۱ سالگی به یک میلیونر تبدیل کرد. ارزش سهام او که ۴۵ درصد از ۲۴.۷ میلیون سهم مایکروسافت بود، در این زمان به ۲۳۴ میلیون دلار رسید.

در طول زمان، ارزش و تعداد سهام مایکروسافت افزایش پیدا کرد و بیل گیتس را در سال ۱۹۸۷ به یک میلیاردر تبدیل کرد. از آن زمان، بیل گیتس همیشه در صدر یا نزدیکی صدر ثروتمندترین افراد ایالات متحده‌ی آمریکا و جهان قرار داشت.

سبک مدیریتی

بیل گیتس از زمان تأسیس مایکروسافت در سال ۱۹۷۵ تا سال ۲۰۰۶، مسئول اصلی استراتژی محصولات این شرکت بود. یکی از خصوصیات منفی گیتس در مدیریت، در دسترس نبودن او است. مدیران رده دوم مایکروسافت همیشه از این‌که نمی‌توانسته‌اند او را به‌راحتی برای تماس یا پیام پیدا کنند، ناراحت و عصبانی بوده‌اند.

بیل گیتس مدیری بود که خصوصیات رقابت را در تمام رفتارهای شخصی خود نیز نشان می‌داد. اگر فردی او را در یک بازی ساده می‌برد، مدتی به مطالعه‌ی این بازی می‌پرداخت و به‌طور حتم در بازی بعدی او را شکست می‌داد.

بیل گیتس جلسات منظمی با مدیران زیردست خود داشت. او در طول جلسات، اهل بحث و مبارزه برای رسیدن به نتیجه‌ی مطلوب بود. او همیشه از مدیران تقاضا می‌کرد که نقاط ضعف احتمالی برنامه‌هایشان را که ممکن است در طولانی‌مدت به شرکت ضربه بزند اعلام کنند.

گیتس در بسیاری از جلسات مدیریتی، صحبت افراد را با لحن‌ تندی قطع می‌کرد. با قطع شدن ارائه‌، فرد مقابل باید تلاش می‌کرد با جزئیات تمام از طرح خود دفاع کند که در نهایت، بیل راضی می‌شد.

گیتس در سال‌های اولیه‌ی مدیریت در مایکروسافت، وظیفه‌ی طراحی و توسعه‌ی نرم‌افزارها را نیز برعهده داشت؛ اما پس از مدتی او تنها به نقش مدیریت و راهنمایی می‌پرداخت و تنها در برخی مواقع نادر، کدهای او در نرم‌افزارها استفاده می‌شد.

همکاری با اپل و استیو جابز

با وجود تمام رقابت‌هایی که در تاریخ ۲ غول نرم‌افزاری جهان یعنی اپل و مایکروسافت وجود دارد، این شرکت‌های بسیاری از نوآوری‌های اولیه‌ی خود را با همکاری با یکدیگر ایجاد کرده‌اند. در سال ۱۹۸۱، اپل که تحت مدیریت استیو جابز بود از مایکروسافت و تیم توسعه‌ی آن دعوت کرد تا نرم‌افزارهایی برای سیستم‌عامل مکینتاش این شرکت توسعه دهند. در آن زمان تیم‌های مشترک متعددی برای این ۲ شرکت کار می‌کردند و این همکاری در نام برخی از اپلیکیشن‌های این شرکت‌ها مشهود است.

همکاری و اشتراک اطلاعات با با اپل باعث شد که مایکروسافت بتواند ویندوز را توسعه دهد. سیستم‌عامل ویندوز شباهت‌ گرافیکی زیادی با مکینتاش داشت که اپل آن را ۲ سال قبل معرفی کرده بود.

اپل پیش از این دسترسی کاملی به مهندسان مایکروسافت داده بود تا بتوانند نرم‌افزاهای خود را برای کار در مکینتاش بهینه کنند. در همان زمان، گیتس به شرکت اپل پیشنهاد داد که نرم‌افزارهایشان را تحت لایسنس عرضه کنند؛ اما اپل که بیشتر به فکر فروش کامپیوتر و سخت‌افزار بود، این نصیحت را نادیده گرفت.

گیتس از موقعیت ایجادشده در همکاری با اپل سود برد و نرم‌افرای بسیار شبیه به مکینتاش طراحی کرد. اپل در زمان عرضه‌ی ویندوز، مایکروسافت را تهدید به شکایت کرد؛ اما مایکروسافت در جواب، اپل را به عرضه‌ی دیرهنگام نرم‌افزارها تهدید کرد.

در نهایت دادگاهی برای این منظور تشکیل شد و مایکروسافت توانست دادگاه را قانع کند که محصولش، با وجود شباهت‌های گرافیکی و نحوه‌ی توسعه، تفاوت‌هایی اساسی با مکینتاش در عملکرد دارد.

زندگی پس از مایکروسافت

بیل گیتس در ژانویه‌ی سال ۲۰۰۰ سمت مدیر عاملی مایکروسافت را به استیو بالمر واگذار کرد. او تا سال ۲۰۰۶ همچنان به‌عنوان رئیس هیئت مدیره و همچنین رئیس معماری نرم‌افزار این شرکت مشغول به کار بود.

گیتس در ژوئن سال ۲۰۰۶ اعلام کرد که قصد دارد فعالیت تمام وقت در مایکروسافت را تمام کند و تمرکز اصلی را روی بنیاد خیریه‌ی بیل و ملیندا گیتس بگذارد. او وظایف خود را در این تاریخ به Ray Ozzie و Craig Mundie واگذار کرد. در نهایت مؤسس مایکروسافت سمت رئیس هیئت مدیره را نیز در سال ۲۰۱۴ واگذار کرد و از آن زمان تنها به‌عنوان مشاور ساتیا نادلا مشغول به کار است.

جوایز و افتخارات

بیل گیتس از سال ۱۹۸۷ تا کنون عموما به‌عنوان ثروتمندترین فرد دنیا شناخته شده است. او در سال‌های متعدد در صدر یا مقام‌های دوم و سوم میلیاردرهای جهان قرار دارد. مجله‌ی تایم او را یکی از ۱۰۰ فرد تأثیرگذار قرن بیستم نامیده و در سال‌های متعدد او را به‌عنوان چهره‌ی سال معرفی کرده است.

بیل گیتس تحصیلات دانشگاهی خود را هیچ‌گاه به پایان نرساند؛ اما تعداد زیادی دکترای افتخاری از دانشگاه‌های معتبر جهان دریافت کرده است. دانشگاه‌های بروکلین، استکهلم، واسدا، کارولینسکا، کمبریج و هاروارد برخی از دانشگاه‌هایی هستند که در سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۷ به بیل گیتس دکترای افتخاری داده‌اند.

او در مراسمی که در سال ۲۰۰۷ در دانشگاه هاروارد برگزار شد، مدرک دکترای افتخاری را از دانشگاهی که زمانی رها کرده بود دریافت کرد. او در این مراسم به شوخی گفت: «پدرم گفته بود که برای اتمام تحصیلات و گرفتن مدرک، به هاروارد بازگردم. پدر، من امروز برگشتم و مدرکم را دریافت کردم.»

بیل گیتس در سال ۲۰۰۵ نشان افتخاری KBE یا Knight Commander of the Order of the British Empire را از دست ملکه‌ی انگلستان دریافت کرد. بسیاری از جوایز دیگری که گیتس دریافت کرده است، به خاطر فعالیت‌های بشردوستانه بوده و این جایزه‌ها را با همسرش ملیندا تقسیم کرده است.

در سال ۲۰۱۶، رئیس جمهور آمریکا، باراک اوباما «نشان افتخار آزادی از طرف ریاست جمهوری» را به بیل و ملیندا گیتس اهدا کرد. فرانسیس اولاند، رئیس جمهور فرانسه نیز بالاترین نشان افتخار این کشور را در سال ۲۰۱۷ به این زوج اهدا کرد.

نقل قول‌های مشهور از بیل گیتس

• موفقیت، بدترین آموزگار است. موفقیت به انسان‌های ساده تلقین می‌کند که هیچ‌گاه شکست نخواهند خورد.
• فناوری تنها یک ابزار است. برای این‌که کودکان با هم کار کنند و انگیزه داشته باشند، حضور معلم و آموزگار الزامی است.
• همه‌ی ما به افرادی نیاز داریم که ما را نقد کنند. تنها در این صورت پیشرفت می‌کنیم.
• ناراضی‌ترین مشتریان، بهترین منابع یادگیری برای کسب و کار هستند.
• نرم‌افزار، ترکیبی زیبا از هنر و مهندسی است.
• من هیچ‌گاه از هیج‌یک از محصولات مایکروسافت به‌طور کامل راضی نبودم.