این نکته‌ای است که منتقدین حوزه‌ی فناوری در بحث استفاده‌ی بیش از حد از تلفن همراه وارد می‌دانند. ولی چرا شرکت‌های سازنده‌ی موبایل باید برخلاف منافع اقتصادی خود چنین سیاستی در پیش بگیرند؟؟ شاید اولین جوابی که به ذهن برسد این باشد که این شرکت‌ها به تاثیر مزایا و معایب فناوری‌های تولیدی خود فکر می‌کنند یا حتی فشار بخش‌های عمومی جامعه روی این شرکت‌ها زیاد شده است تا در مقابل افزایش پیامدهای منفی محصولات خود فکری کنند. اما اگر کمی دقیق‌تر نگاه کنیم، این شرکت‌ها حتی کتابچه‌های راهنمای مفصلی درباره نحوه‌ی کارکرد محصولات خود نوشته‌اند تا کاربرها حسابی با آن سرگرم شوند.
احتمالا در اولین نگاه ، اهداف تجاری این شرکت‌ها بتواند توجیه‌کننده‌ی استفاده‌ی بیشتر کاربران از فناوری باشد که سود بیشتری را از آن شرکت‌ها می‌کند. این موضوع منطقی است؛ هر چقدر مردم بیشتر از تلفن‌های همراه خود استفاده کنند، شرکت‌هایی مثل گوگل و اپل فرصت بیشتری برای فروش اپلیکیشن‌های موبایل یا نشان دادن تبلیغات به کاربران پیدا می‌کنند.
اما وقتی به منافع بلندمدت این شرکت‌ها نگاه میکنیم، اعتیاد کاربران در استفاده از دستگاه‌های تلفن همراه هوشمند چندان هم به سود آن‌ها نخواهد بود. تلاش شرکت‌هایی مثل Apple و Google برای کاهش میزان استفاده از تلفن همراه توسط کاربرها نیز دقیقا در راستای هدف اصلی آن‌ها یعنی افزایش سود است.
تحقق یافتن این ایده هم برای کاربرها و هم برای شرکت‌های تولیدکننده‌ی موبایل مفید است. شرکت‌هایی مثل اپل و گوگل ترجیح می‌دهند کاربرهایشان در حین استفاده از دستگاه‌های هوشمند و دیجیتالی خود، رفتاری‌های سالم اجتماعی داشته باشند و هرگز به‌سمت رفتارهای منفی و پرضرر مانند اعتیاد در استفاده از این وسایل نروند. اعتیاد به هر شکلی، حتی در قالب استفاده از دستگاه‌های دیجیتال، یک رفتار مخرب و مضر اجتماعی محسوب می‌شود.و این برای وجهه این شرکت ها مفید نمیاشد.
برای فروش بیشتر!
برای درک بیشتر موضوع، به این مثال تاریخی توجه کنید. در سال ۱۹۶۸ دولت وقت آمریکا ساخت و نصب کمربند ایمنی در تمام خودروهای تولیدشده در شرکت‌های خودروسازی آمریکایی را اجباری کرد. اما ۱۹ سال قبل از این قانون اجباری، شرکت‌های خودروسازی کمربند ایمنی را به‌عنوان یکی از محصولات اختیاری، به مشتریان خود پیشنهاد می‌دادند. دلیل تصویب شدن قانون اجباری ساخت کمربند ایمنی هم به این خاطر بود که در طول این ۱۹ سال، مشتری‌ها از کمربند ایمنی که تنها یک گزینه‌ی اختیاری بود به‌شدت استقبال کرده بودند و کمتر کسی خودروی خود را بدون کمربند ایمنی سفارش می‌داد. در نتیجه شرکت‌های خودروسازی که طی این ۱۹ سال ماشین‌های ایمن‌تری ساخته بودند، در مجموع فروش بیشتری هم داشتند.
در حال حاضر با استفاده از برخی از اپلیکیشن‌های جدید تلفن‌های هوشمند کاربرها می‌توانند میزان استفاده از موبایل را مدیریت کنند. این اپلیکیشن‌ها با تعیین محدودیت زمانی استفاده‌ی کاربر از اپلیکیشن‌ها، سایت‌ها و سایر ویژگی‌های یک موبایل را مدیریت می‌کنند و به کاربرها اجازه‌ی دسترسی بیشتر از زمان تعیین‌شده را نخواهند داد. این اپلیکیشن‌ها به‌نام «ضد حواس‌پرتی دیجیتال» (digital distraction Anti) عرضه شده اند. کارکرد این اپلییکشن‌ها دقیقا مشابه با هدفی است که شرکت‌های اپل و گوگل معرفی کرده‌اند. از سال ۲۰۱۵ میلادی تا کنون، بحث کنترل اراده در استفاده از فناوری‌های دیجیتال بسیار مورد توجه قرار گرفته است؛ به‌شکلی که سلامت رفتاری در حین استفاده از این فناوری‌ها بیش از هر زمان دیگری مهم تلقی می‌شود.
کشتی‌هایی به مراتب امن‌تر
از زمان تولد مدرنیته در دنیای مخترعین یک ضرب‌المثل وجود دارد؛ با این مضمون که ساخت فناوری‌های جدید می‌تواند پیامدهای منفی ناخواسته‌ی زیادی داشته باشد. پاول ویریلیو، یک نظریه‌پرداز فرهنگی است. او در این‌باره می‌گوید:
- وقتی کشتی اختراع شد، هم‌زمان با آن غرق شدن کشتی نیز اختراع شد.
دقیقا با استفاده از مثال کشتی می‌توان به این نتیجه رسید که محصولات شرکت‌های خلاقی مثل اپل و گوگل نمی‌توانند بدون پیامدهای منفی باشند. درنتیجه وقتی سود بیشتری نصیب شرکت‌ها می‌شود که کشتی آن‌ها غرق نشود و محصولاتشان با کم‌ترین ضرر به‌دست کاربر برسد.
ویژگی‌های ظاهری فناوری‌های دیجیتال قانع‌کننده بودن، جذابیت و کاربرپسند بودن است. انسان‌ها هستند که باید قوانین استفاده از فناوری‌ها را تعیین کنند، اما ویژگی‌هایی که ذکر شدند گاهی می‌توانند انسان‌ها را به استفاده‌ی بدون ملاحظه از این فناوری‌های جذاب تشویق کند، که پیامدهای منفی آن برکسی پوشیده نیست. برای حل این مشکل ناخواسته، شرکت‌های مخترع فناوری دیجیتال قصد دارند به کاربرها در کنترل زمان استفاده‌ی روزانه از محصولاتشان کمک کنند. به‌طور حتم با اثبات مثبت بودن چنین محدودیت‌هایی، کاربرها نیز به استفاده‌ی بیشتر از آن‌ها تشویق می‌شوند.
یعنی به‌جز در مواردی خاص، در بیشتر مواقع زمانی که کاربرها متوجه ضرر استفاده از یک محصول شوند، به‌طور ناخودآگاه استفاده از آن را کم می‌کنند یا به‌دنبال خرید محصولات جایگزین می‌روند. شاید این جمله را زیاد شنیده باشید که رقابت سالم، سازنده است؛ چه رقابتی سالم‌تر از این‌که کاربرها سوءرفتارهای دیجیتالی خود را کنار بگذارند و استفاده‌ی درستی از موبایل‌هایشان بکنند؟ جنگ رقابتی بین دو غول کامپیوتری اپل و گوگل می‌تواند در نهایت به نفع همه تمام شود.
جمع آوری توسط تیم تکنیک نوین
نظرات کاربران